رضا رئیسی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر رسانه‌ای در یادداشتی نوشت: هیچ ناظر منصف و آشنا به امور کشور در عرصه و سپهر عمومی و اقتصادی نیست که اذعان نداشته و تصریح نکند که مهمترین مانع و سد سترگ در برابر پیشرفت و توسعه کشور، تحدیدات معطوف به ساختار ظالمانه و نکبت بار تحریم‌هایی است که به مثابه سنگی گزاف و سهمگین بر پای حرکت ایران بسته شده و توان و ظرفیت‌های عمومی کشور را درگیر در چنبره خود نکرده باشد.

در دیگر سو اینکه همه مسائل و معضلات و مشکلات را به تحریم‌ها و تهدیدات خارجی گره بزنیم و از توانایی و ظرفیت‌سازی درون‌زای داخلی غافل بمانیم، خبط و خطای بزرگ و نابخشودنی است. اگر چه تهدیدات و تحدیدات حلقه سخت و به زعم طرف‌های خارجی فلج‌کننده تحریم‌ها بر تار و پود اقتصاد ایران پیچیده است؛ اما کشور ما از ظرفیت‌های ژئوپلتیکی و ژئواکونومیک منحصر به فردی برخوردار است که قابلیت تاب‌آوری بالایی به ما بخشیده و حتی امکان و ظرفیت پیشرفت در همین شرایط را ممکن و میسر می‌کند.  

یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها و شاخص‌های مزیت بخش اقتصاد درون زای کشور، توجه به تولید داخلی به خصوص تولیداتی است که نهاده‌های اولیه آن معطوف به واردات نبوده و صفر تا صد چرخه تولید در داخل کشور قابل احصاء و بکارگیری است و امکان مانع تراشی برای هیچ قدرت بیرونی در آن نیست.  

حال یکی از رسته‌ها و شاخه‌های مهم این تولید داخلی، به حوزه صنایع دستی باز می‌گردد. صنعتی که بخش عظیمی از جامعه ما را می‌تواند درگیر و دخیل در فرآیند تولید کرده و چرخه ارزش افزوده بالایی دارد و دایره شمول و فراگیری آن با کمترین هزینه‌های ممکن قابلیت بسط و تعمیم به لایه‌های مختلف و متکثر جامعه از هر قشر و صنف و قومیت و استعدادی با اندک زیرساخت و طرفیتی را دارد.  

عطف به همین مختصات و مشخصات، طی سال‌های اخیر توجه دو چندانی به این عرصه مبذول داشته شده و در دولت چهاردهم نیز سیاست ویژه‌ای در این زمینه توسط تصمیم سازان حوزه ذیربط وزارتی در دستور کار قرار گرفته و  در سفرهای متعدد و متواتر مقام عالی وزارت به اقصی نقاط ایران به عنوان مهد فرهنگی و تمدنی محصولات بکر و بدیع صنایع دستی برای صادرات به بازار جهانی و رخنه در حلقه تحریم‌ها، شاهد تأکید موکد او در این زمینه هستیم.  

به زبان ساده، صنایع‌دستی ایران با ارزش افزوده بالا، قابلیت تولید داخلی فراتر از مانع تراشی بیرونی، دایره شمول فراگیر ذی‌نفعان از طبقات مختلف جامعه، پذیرندگی و اقبال عمومی بالا نزد مخاطبان خارجی و بازار گسترده جهانی، اهتمام و جدیت دولت‌مردان برای ساماندهی و کمک‌های بی‌دریغ در این عرصه، همه ظرفیت‌های موجود برای جهش در این عرصه و کمک به اقتصاد کشور را داراست و در این میان یک نکته مهم نباید از نظرگاه مسئولان عالی کشور و نهادهای تصمیم ساز و ریل‌گذار قوانین و مقررات برای بالفعل درآوردن این ظرفیت‌های بالقوه مغفول بماند.  

همانگونه که اشاره رفت، ساختار تولید و صادرات صنایع دستی ایران، قابلیت می‌ن‌گذاری و مانع تراشی دشمنان بیرونی را نداشته و به نوعی خود ایمن و غیر قابل تحریم است؛ اما نکته مهم آنست که در این میان باید فکری به حال تبادلات مالی و بانکی برای بازگشت ارز و ساختار مبادلات مالی و بانکی دخیل در بازگشت سرمایه حاصل از فروش این محصولات را داشت.  

در این میان مانع بزرگ و صعب و سخت در این مسیر، محدودیت مربوط به حضور ایران در لیست سیاه گروه اقدام مالی مشترک یا به زبان مختصر FATF است که مانع بهره‌گیری از ظرفیت‌های صادراتی صنایع دستی با مزایای متعدد پیش گفته شده در سطور فوق است.  

طرفه آنکه ماجرای FATF به واسطه برخی اشتباهات محاسباتی و عدم اشراف و آگاهی در برخی طیف‌ها و تنگ‌نظری‌های غیر سازنده معطوف به مجادلات سیاسی و طیفی، طی چند سال اخیر به مثابه یک اهرم فشار خود تحریمی بر گرده اقتصاد ایران تحمیل شده و دست و پای ما را علاوه بر تحریم‌های خارجی، بسته است.  

این طبیعی و بدیهی است که سرمایه‌گذاران به بازار بزرگ با ظرفیت‌های بالای صنایع دستی کشش روزافزون داشته باشند در عین حال وقتی که ببینند، پول و سرمایه آنان بازگرد نداشته و یا بسیار سخت و با خواب بالا خواهد بود، تمایلی به سرمایه‌گذاری در این زمینه نداشته و این چرخه با ارزش افزوده بالا در همان بدو کار با همه مزایا و ظرفیت‌های متصوره، از دایره توجه آنان خارج شود.

هر چه هست، خوبست در این برهه و زمان خاص که کشور با تهدیدات و تحدیدات مختلف روبروست و نیازمند همدلی و هم افزایی در همه سطوح کشور برای عبور از چالش‌ها هستیم، مسئولان و تصمیم‌گیران در نهادهای تقنینی و تصمیم ساز در موضوع بازنگری در تصویب لوایح دولت در حوزه FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام این نکات مهم را مد نظر قرار داده و در راستای منافع ملی و خیر عمومی به جای لفاظی‌های سیاسی برخی، منفعت کشور را لحاظ و دشمنان را در مسیر تأثیرگذاری مضاعف تحریم‌ها بر اقتصاد کشور منکوب و مقهور و ناکام سازند و علاوه بر آن زمینه مستعد برای استفاده از ظرفیت‌های درونی را مهیا سازند.  

انتهای پیام/